Metropol kıyısında

İstanbul’un diğer bütün semtleri ölümdür; ama ‘Arnavutköy’ insan var oldukça yaşayacaktır sanıyorum. Kokteyllerin, brunch’ların, tatil gecelerinin mekânı Arnavutköy’ün eteklerinde herkese yer var. Tarihi köşkleri, alımlı bir kadının ayağını suya sokması gibi; Arnavutköy’de zarafet içinde kayıkhaneleri Boğaziçi’nin akıntısında gezdiriyor. Kazıklı yol boyunca adeta bir dantelmişçesine işlenmiş ‘Art Nouveau’ desenleriyle rengârenk yalılar, “mimari festival” gibi uzanıyor. 

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Mutluluk Destinasyonu bu hafta, İstanbul’un havalı semti, sahil güzeli Arnavutköy’de…

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Eski bir balıkçı köyü olan Arnavutköy, bin 500 yıllık yerleşim yeri… Rumlar ve Museviler, semtin kimlik kartını ellerinde bulunduruyorlar. Öyle ki çeşitli sebeplerle göç ederlerken; arkalarında göz kamaştıran ahşap konaklar, dikkat çeken kiliseler ve fark edilen sinagoglar bırakarak, “Arnavutköy’ün sahibi” olarak çekilmişler. ‘Arnavutköy Rum İlkokulu’ ise kalan birkaç öğrencisi ile hüzünlü fotoğraf sunuyor.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Boğaziçi’nin eski balıkçı köylerinden biri olan Arnavutköy’de, yine balıkçılar olta atıyor. Sahil boyunca arabaların kornaları, bölgedeki soylu görüntüden tezat bir gürültü yayıyor. Misina ucuna bağladıkları kurşunları avare avare sallayan balıkçılar, yürüyüş yapanları da avlayacak gibi kendilerini kaybediyor. 

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Köşklerin, konakların, yalıların Marmara Denizi ile kaynaştığı “Arnavutköy’ün ‘Arnavutlar’ ile pek bir ilgisi yok” diyenler yanılıyor. Semt ismini 16. Yüzyıl’da Arnavutlar’ın buraya yerleştirilmesinden alıyor. Daha evvel Rum ve Museviler’in yaşadığı buralara, “Arnavutlar’ın köyü” anlamında ‘Arnavutköy’ denmesiyle ilgili olarak bir başka rivayet ise Sultan Abdülmecid Han Dönemi’ne dayanıyor. Padişah, semtteki Arnavut taş ustalarını İstanbul’un kaldırımlarını restore etmekle görevlendirince hem semt ismi hem de kaldırımları yenileniyor. O güne dek ‘Horasmoto’ yani “melekler şehri” olarak anılan bölge, ‘Akıntı Burnu’ anlamıyla Megalou Reumatos ve ‘Büyük Akıntı’ anlamıyla Mega Revma diye de biliniyor.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Bir kahvaltı, bir akşam yemeği, bir kahve molası, bir gün gecelik konaklama için tercih edilen Arnavutköy’de uzun uzadıya gezilecek bir rota çıkarılamaz belki… İstanbul sermayesinin yaşadığı semt, misafirlerine de mekânsal olarak hoş vakitler vaat ediyor. Bunlardan biri olan Alexandra’da şehri ve kendinizi dinlerken; huzur buluyor, yenileniyorsunuz mesela.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Bebek-Ortaköy arasındaki sabah yürüyüşü sonrası ahşap ağırlıklı konseptiyle Any Kafe’de bir kahvaltı yapmak veya kahve içmek pırıl pırıl başlangıç için bulunmaz imkânlar sunuyor. Ancak burayı aslında öne çıkaran, ‘a la carte’ sunumuyla Pazar brunch’ları kuşku yok ki… Albanita’yla geciktirilmiş bir hafta sonu kahvaltısı için tercih ettiği Any’de Bordolu Çocuk, deniz kokusu eşliğinde şölen tadında dakikalar geçirmişti. 

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Mahalle barı Kavanoz, saklı bir bahçe gibi “çevre dostu” şeklinde dizayn edilmiş. Sokak köpeklerine bile kapısı açık olan Kavanoz’un ismi girişinde satılan mumlar ve oda kokularından geliyor. Kuruçeşme’ye doğru Gabfoods’ta sağlıklı tercihlerde bulunabilirsiniz.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Gayrimüslimlerin ağırlıklı yaşadığı Arnavutköy’ün sahil yolunun hemen arkasında yer alan ana caddesinde ve yüksekten alçağa doğru her noktasında irili ufaklı pek çok ayazma, kilise bulunuyor. İyileştirici gücüne inanılan başmelek Mikail’e atfedilen 1899 tarihli Taksiarhis bunlardan birisi… Çan kulesi suskunluğa gömülse de II. Mahmud Han tarafından yaptırılan 1838 tarihli Tevfikiye Camii, hâkim dini egemenliği işaret ediyor.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Şehzade Tevfik’ten ad alan Osmanlı mimarisi caminin yanında ise Süslü Arnavutköy Karakolu konumlanıyor.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Körkadı Sokak’ta 19. Yüzyıl yapısı Profitis İlias Kilisesi ve ayazması var. Şapel, Hz. İlyas’a adanmış; ziyaret için özel izin gerekiyor. Dar sokaklarından yukarı doğru çıkarken; semtin hatıraları da sizinle birlikte gelir. Arnavutköy’ün tepe yerinde, Sadrazam İzzet Mehmed Paşa tarafından III. Selim Han için yaptırılmış İzzetabad Kasrı yer alıyor. Boğaz manzarası gözlerin önüne seriliyor. Yine Arnavutköy’ün tepelerinde ‘Amerikan usulü’ eğitim için 1863’te açılan Robert Kolej bulunuyor.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

‘Kazıklı yol’ geçilince gelen kıvrım, burun gibi çıkıntılı olduğu için buraya “Akıntı Burnu” deniyor. Boğaz’ın en kuvvetli akıntılarından biri, karşı kıyıdaki Kandilli ile Akıntı Burnu arasından geçerken; Marmara’nın en derin yeri olan burada, tarihin çeşitli zamanlarında ‘deniz kazaları’ yaşanmıştı.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Boğaz’ın sularının en hızlı aktığı Akıntı Burnu’nda, eski adıyla Mega Revma’da yengeçler bir zamanlar karadaki taşlar üzerine çıkıp yollarında ilerliyormuş.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

‘Mega Revma’ diye bilindiği günlerde Arnavutköy’deki Rumlar geçimlerini balıkçılık ile kazanırmış. Gündüz tutulan taze balıklar, akşam olunca Rumlar’ın işlettiği meyhanelerde servis edilirmiş. Akıntı Burnu’ndan başlayarak Ortaköy’e doğru sıra sıra balıkçılar dizilirken; “Rumlar’ın meyhane kültüründen kesinlikle anladıkları” hakkını teslim ediyor Albanita. Arnavutköy’ün meşhur balık lokantalarından çıkan kokular sizi kendisine çekiyor. Bunlardan birinde, duvarında “Balık oltayla, insan tatlı dille avlanır” yazılı Adem Baba’da yer bulmanız şanstır.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Öte yandan bir zamanların Rum köyü olan Arnavutköy’deki Rum meyhanesi Maestros’ta tarih kokusu deniz kokusuna karışıyor. Hudson ve Halet-i Ruhiye de ‘kokteyl bar’ kültürünü yansıtıyor. Bodrum Mantı ise Arnavutköy’ün klasiği olarak biliniyor. Butik adres Girandola’ya uğrayıp Albanita’nın tavsiyesi ‘narlı’ dondurmanın da tadına bakmalısınız.

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Arnavutköy’ün sokakları yürümekle bitmiyor. Francalacı Caddesi boyunca gördüğünüz evleri ayrı ayrı izlemeye kalkasınız, gün biter, yeniden güneş doğar. Caddenin bitiminde birbirine paralel uzanan Bakkal ve Mumhane sokaklarını da görmeden buradan ayrılmayın. 

Arnavutköy - Mutluluk Destinasyonu

Boğaz’ı kucaklayan yalıları, dar sokaklarına sırt vermiş ahşap evleri ve her bir noktasından farklı güzellik çıkan manzarasıyla Arnavutköy, sizleri de bekliyor.

Eski İstanbul’dan kalan ışıltı: Kuzguncuk

Mutluluk Destinasyonu sizi bu hafta, mavisi, yeşili ve kedileri ile meşhur Kuzguncuk’a götürüyor. İstanbul’un tüm dik yokuşlarının birleştiği küçük sahil kasabasında, size de kediler ev sahipliği ve rehberlik yapacak. Hadi takılın bize, hafta boyu biriktirdiğimiz yorgunlukları beraber hafifletelim.

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Musevilerin, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki ilk toprakları burası… Daha sonra Ermeniler, Rumlar ve Müslümanlara da kucak açıyor Kuzguncuk. Semttekilerin en çok övündükleri de barış içinde ‘kardeşçe’ kalabilmeleri… İki sinagog, üç kilise ve iki cami bulunan Kuzguncuk, dinlerin de buluşma noktası adeta.

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Albanita’nın bir akşam, ‘Perihan Abla, Süper Baba, Ekmek Teknesi ve Hayat Bilgisi’ni yeniden yaşamak ister misin’ teklifiyle çıktığımız yolda, bizi bir kültür mozaiği, manevi zenginlik karşıladı.

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Semt ismiyle ilgili rivayetlerin iki olduğu söyleniyor. Bunlardan ilki, II. Justinianus’un yaptırdığı ‘altın kiremit’ anlamındaki Hrisokeramos Kilisesi’nden geldiği şeklinde… Bir diğeri ise İstanbul’un fatihi Sultan Mehmed Han Dönemi’nde buraya yerleşen ‘Kuzgun Baba’ adlı bir veliden geldiği şeklinde…

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Bir tarih demek olan Arnavut taşlarına basmaya kıyamayacağınız, rengârenk ahşap konaklardan gözlerinizi alamayacağınız Kuzguncuk’ta, eğer başınızı kaldırıp asırlık çınarların kapattığı gökyüzüne bakarsanız saçlarınıza huzur yağdığını hissedebilirsiniz.

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Yaşları 150 ile 250 yıl arasında değişen evler önünde fotoğraf çekme yarışındakiler, hemen misafir olduklarını ele veriyor. Öyle ya, hiçbiri bir Nusret Baba, Perihan Abla, Fikret, Afet Hoca değil ki… Burası adeta bir açık hava platosu gibi… 

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Sosyal medya telaşındaki sanal kalabalığı geride bırakıp ilerlerseniz İcadiye Caddesi boyunca, İlya’nın Bostanı’na varacaksınız. Şehrin ortasında bir ‘köy hayatı’ garip gelebilir; ancak İlya’nın dileği böyle, toprak her yıl ekip biçmeye meraklı olanlara kurayla pay ediliyor. İçinde bir çocuk parkı var. Yaz akşamları film gösterimleri yapılan şehir çiftliğinin tepesindeki sıralı rengârenk evler ise güzelliği taçlandırıyor.

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Albanita’nın “Mahalle duygusunu seviyorum. Komşulukları seviyorum. Esnaf samimiyetini seviyorum” sözlerindeki devamlılık ve istikrar hissiyatını Kuzguncuk’ta anlıyor Bordolu Çocuk. Siz de buyurun; ‘muhabbet’ nedir anlayacaksınız. Mütevazı alışveriş dünyası Kuzguncuk’ta yaşamaya devam ediyor. Semtin sokaklarında yürürken; küçük dükkânlar, berberler, bakkallar ve manavlar görebilirsiniz.

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Çarşamba günleri, halk pazarı kuruluyor Kuzguncuk’ta devrile, kıvrıla… Bir de her daim açık, organik ürünler satan Köy Pazarı var. Küçük ve sempatik bir dükkân burası, sadece fotoğraf çekmek için önünden geçilebilir. Atölyeleri, sanat galerileri, antikacıları, butikleri ile Kuzguncuk, hep bir açılış töreni ile renk cümbüşünde…

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Sahil boyunca Üryanizade Camii, minimal mimarisi, ilginç minaresi ile dikkat çekerken; yamaçtaki Cemil Molla Köşkü ise estetik zevkin zirvesi gibi duruyor. Köşk ve cami Kuzguncuk’un zarif ruhunun vesikası olarak konumlanırken; Nusret Baba’nın ekmek teknesi kadar iddialı Dilim Pastanesi’nden ise az ileride güzel kokular yayılıyor. Ancak daha çok yaz aylarında dondurmalarıyla biliniyor.

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Eski İstanbul’un iyi korunmuş; ama yorgun ahşap ve taş evleri geçmişin izlerini taşıyor. Bu yönüyle Kuzguncuk, Bordolu Çocuk ve Albanita’ya içsel huzur veriyor. Sahile inen bir kıyı kasabası olan Kuzguncuk, renkli merdivenleri ile de ruhundaki yaşam enerjisini cömertçe saçıyor. Örneğin Bican Efendi Sokağı’ndaki merdivenlerin başında oturup Boğaz’ı ve panoramik İstanbul’u izlerseniz, adeta ‘doğal terapi’ yaşayacaksınız. Mesela bir kitap bir sıcak kahve eşliğinde herhangi bir kafede huzur depolayacaksınız.

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Albanita ve Bordolu Çocuk gibi yazı işleriyle uğraşıyorsanız eğer; kent kalabalığından uzaklaşıp ruhunuzun ilham bulacağı yer, burası… Geleneksel hayat çizgisinin uzantısı olan küçük incelikleri bulabileceğiniz Kuzguncuk’un eski İstanbul’dan kalan ışıltıları hâlâ var.

Kuzguncuk - Mutluluk Destinasyonu

Boğaz’ın suyuyla birlikte akıyor hayat, saatlerin telaşından kurtuluyorsunuz. Bakir kalmış yeşil tepeleri, konakları, kedileri ve sarmaşıkları ile özel bir dünya Kuzguncuk. Tüm tebessümüyle, insanı huzur dolu bir geniş zamanın ortasında bırakıyor. Bugünde, geçmiş zamanın tam ortasında kalakalıyorsun.